Ελεγκτικό: Είδη ατομικής προστασίας διαφορετικά από τα οριζόμενα στην ΚΥΑ

Η ΚΥΑ 53361/2.10.2006 παρέχει ευχέρεια προσαρμογής των κατ’ αρχήν προβλεπομένων ειδών ατομικής προστασίας στις πραγματικές συνθήκες εργασίας και ανάγκες των εργαζομένων, εκτεινόμενη μέχρι την επιλογή παρόμοιων ή παρεμφερών ειδών που αποδεικνύονται χρηστικά για την εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών, κατά την οποία ο προμηθευόμενος εξοπλισμός, προσαρμοσμένος στα καθήκοντα των απασχολουμένων εργατών και κηπουρών του Δήμου, συμβάλλει αποδεδειγμένα στην αποφυγή ατυχημάτων και, συνακόλουθα, στην προστασία της υγιεινής και ασφάλειας των ανωτέρω εργαζομένων. Αναθεωρείται η 2511/2016 απόφαση του VI Τμήματος Ελ. Συν. Ανακαλείται η 10/2016 πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελ. Συν Δήμου.

---

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΤΜΗΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ – ΕΠΤΑΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ
ΑΠΟΦΑΣΗ 1145/2017

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 17 Μαΐου 2017, με την ακόλουθη σύνθεση: Ανδρονίκη Θεοτοκάτου, Πρόεδρος, Βασιλική Ανδρεοπούλου, Ασημίνα Σαντοριναίου, Ελένη Λυκεσά, Σταμάτιος Πουλής, Κωνσταντίνα Ζώη (εισηγήτρια) και Αγγελική Μυλωνά, Σύμβουλοι. Γραμματέας ο Γεώργιος Καρασαββίδης. Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας: Μιχαήλ Ζυμής.

Για να αποφασίσει σχετικά με την από 23.12.2016 αίτηση του Δήμου ΧΧΧ, που εδρεύει στην ΧΧΧ (οδός ΧΧΧ ΧΧΧ) και εκπροσωπείται νόμιμα, ο οποίος παραστάθηκε διά της πληρεξούσιας δικηγόρου του ΧΧΧ (Α.Μ./Δ.Σ.ΧΧΧ: ΧΧΧ).

Με την αίτηση αυτή, ο αιτών επιδιώκει την αναθεώρηση της 2511/2016 Απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Το Ελληνικό Δημόσιο παραστάθηκε διά του Παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Παναγιώτη Λαμπρόπουλου.

Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε, το Δικαστήριο άκουσε:

Την πληρεξούσια δικηγόρο του αιτούντος, η οποία ζήτησε την παραδοχή της αίτησης.
Τον εκπρόσωπο του Ελληνικού Δημοσίου ο οποίος ζήτησε την απόρριψη της αίτησης αναθεώρησης και

Το Γενικό Επίτροπο Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ο οποίος ανέπτυξε την από 17.5.2017 γνώμη του και πρότεινε την παραδοχή της αίτησης αναθεώρησης.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση, το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Άκουσε την εισήγηση της Συμβούλου Κωνσταντίνας Ζώη και

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το νόμο
και
Αποφάσισε τα ακόλουθα:

1. Η υπό κρίση αίτηση νομίμως επαναφέρεται προς συζήτηση, μετά την έκδοση της 418/2017 απόφαση του παρόντος Τμήματος, με την οποία διατάχθηκε η συμπλήρωση των αποδείξεων.
2. Με διακήρυξη που εγκρίθηκε με τη 1836/9.12.2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ΧΧΧ, προκηρύχθηκε επαναληπτικός ανοικτός ηλεκτρονικός διαγωνισμός για την προμήθεια ειδών ατομικής προστασίας για τις ανάγκες εργαζομένων του Δήμου, με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή ανά ομάδα άρθρων και για το σύνολο των ποσοτήτων κάθε ομάδας ή για το σύνολο των ομάδων ποσοτήτων όλων των ειδών. Τα είδη αυτά κατανεμήθηκαν σε οκτώ (8) ομάδες, στην όγδοη εκ των οποίων με τίτλο «Επιπρόσθετα μέσα προστασίας Υπηρεσίας Πρασίνου και Κηποτεχνίας» περιελήφθησαν και «Παντελόνια προστασίας από αλυσσοπρίονο» (α/α 8.2), «Παντελόνια προστασίας για θαμνοκοπτικές και χορτοκοπτικές εργασίες» (α/α 8.3), «Ποδιές προστατευτικές (για χρήση θαμνοκοπτικού)» (α/α 8.6), «Φαρμακεία εργοταξιακού τύπου (με κλειδί ασφαλείας)» (α/α 8.7) και «Φόρμες Εργασίας (εκτός ΚΥΑ) ανά ειδικότητα (Δεντροκηπουρών – Αρχικηπουρών κλπ)» (α/α 8.8). Στο διενεργηθέντα διαγωνισμό, προσφορές υπέβαλαν οι εταιρίες «ΧΧΧ». Μετά το νόμιμο αποκλεισμό της «ΧΧΧ», όπως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη 2511/2016 απόφαση του VI Τμήματος, το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε στη μοναδική εναπομείνασα παραδεκτή προσφορά της «ΧΧΧ» με την 868/20.7.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ΧΧΧ. Με τη 10/2016 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ΧΧΧ, κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι κωλύεται η υπογραφή του προκύψαντος από την ανωτέρω διαδικασία σχεδίου σύμβασης με την ανάδοχο εταιρία με την επάλληλη αιτιολογία ότι α) δεν αιτιολογήθηκε το συμφέρον της μοναδικής εναπομείνασας προσφοράς για το Δήμο, ιδίως βάσει σύγκρισης της προσφερόμενης ανά είδος τιμής με τις προσφερθείσες σε προηγούμενους διαγωνισμούς τιμές και την τρέχουσα στην αγορά τιμή για όμοιο ή παρεμφερές υλικό, β) μη νόμιμα κατακυρώθηκαν τα είδη «Παντελόνια προστασίας από αλυσσοπρίονο» (α/α 8.2), «Παντελόνια προστασίας για θαμνοκοπτικές και χορτοκοπτικές εργασίες» (α/α 8.3), «Ποδιές προστατευτικές (για χρήση θαμνοκοπτικού)» (α/α 8.6), «Φαρμακεία εργοταξιακού τύπου (με κλειδί ασφαλείας)» (α/α 8.7) και «Φόρμες Εργασίας (εκτός ΚΥΑ) ανά ειδικότητα (Δεντροκηπουρών – Αρχικηπουρών κλπ)» (α/α 8.8), τα οποία δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των περιοριστικώς αναφερομένων στην Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006 μέσων ατομικής προστασίας. Ακολούθως, ο Δήμος ΧΧΧ άσκησε αίτηση ανάκλησης κατά της πράξης αυτής ενώπιον του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στη διαπίστωση των ως άνω υπό στοιχεία α΄ και β΄ πλημμελειών ενέμεινε και το VI Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του, με την πρόσθετη αιτιολογία ότι η δυνατότητα προσαρμογής των μέσων ατομικής προστασίας στις ανάγκες των εργαζομένων αφορά μόνο στα περιοριστικά προβλεπόμενα από την ανωτέρω Κ.Υ.Α. είδη.
3. Με την 418/2017 απόφαση του παρόντος Τμήματος κρίθηκε, ως προς την υπό στοιχ. β΄ πλημμέλεια, ότι ο σχετικός λόγος αναθεώρησης, με τον οποίο προβλήθηκε, μεταξύ άλλων, ότι τα υπό προμήθεια είδη με α/α 8.2, 8.3, 8.6, 8.7 και 8.8 προέκυψαν μετά από, εντός των ορίων της ανωτέρω Κ.Υ.Α., προσαρμογή των κατ’ αρχήν προβλεπομένων σ’ αυτήν μέσων ατομικής προστασίας στις εργονομικές ανάγκες, με γνώμονα την προστασία της υγείας των εργαζομένων, είναι βάσιμος, εφόσον η εφαρμοζόμενη στην υπόθεση Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006, παρέχει ευχέρεια προσαρμογής των κατ’ αρχήν προβλεπομένων ειδών ατομικής προστασίας στις πραγματικές συνθήκες εργασίας και ανάγκες των εργαζομένων, εκτεινόμενη μέχρι την επιλογή παρόμοιων ή παρεμφερών ειδών που αποδεικνύονται χρηστικά για την εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών, όπως συνέβη στην προκειμένη περίπτωση, κατά την οποία ο προμηθευόμενος εξοπλισμός, προσαρμοσμένος στα καθήκοντα των απασχολουμένων εργατών και κηπουρών του Δήμου, συμβάλλει αποδεδειγμένα στην αποφυγή ατυχημάτων και, συνακόλουθα, στην προστασία της υγιεινής και ασφάλειας των ανωτέρω εργαζομένων.
4. Περαιτέρω, ως προς την υπό στοιχ. α΄ πλημμέλεια, ο αιτών Δήμος προέβαλε με την κρινόμενη αίτηση ότι η κατακύρωση των υπό προμήθεια ειδών στη μειοδότρια εταιρεία διενεργήθηκε μετά από εκτίμηση των τιμών της αγοράς και βάσει συγκριτικών στοιχείων για προμήθειες παρόμοιων ειδών κατά τα προηγούμενα έτη. Προς απόδειξη των ως άνω ισχυρισμών, προσκόμισε αντίγραφα συμβάσεων της αναδόχου εταιρείας με άλλους Δήμους για την προμήθεια των ίδιων ειδών, καθώς και πίνακα, στον οποίο αποτυπώνονται ανά είδος αφενός οι κατακυρωθείσες τιμές, αφετέρου οι, κατά μέσο όρο, τιμές προσφοράς των ειδών αυτών από την εταιρεία «ΧΧΧ». στους ανωτέρω Δήμους. Επίσης, προσκόμισε αντίγραφα συμβάσεων άλλων Δήμων με διαφορετικούς προμηθευτές των ίδιων ειδών, καθώς και πίνακα στον οποίο αποτυπώνονται ανά είδος αφενός οι κατακυρωθείσες τιμές, αφετέρου οι, κατά μέσο όρο, τιμές προμήθειας των ειδών από τους ανωτέρω Δήμους. Τέλος, πίνακα τιμών και έντυπα προσφορών των υπό προμήθεια ή παρόμοιων ειδών από το διαδίκτυο. Το Τμήμα με την προαναφερθείσα 418/2017 απόφασή του έκρινε ότι στο φάκελο της υπό κρίση υπόθεσης, όπως συμπληρώθηκε με τα ανωτέρω προσκομιζόμενα έγγραφα, δεν περιλαμβάνεται οποιαδήποτε αναφορά της αναθέτουσας αρχής τόσο για την προσφορότητα των προαναφερομένων στοιχείων, όσο και τελικά για το συμφέρον της μοναδικής, εν προκειμένω προσφοράς, με βάση τη σύγκριση της τιμής αυτής, ιδίως με τις τιμές που επιτεύχθηκαν από άλλους Δήμους για τα ίδια είδη, σε διαγωνισμούς με διαφορετικούς αναδόχους ή με τις τιμές που φέρουν αυτά στο διαδίκτυο. Οι τιμές με τις οποίες παρασχέθηκαν τα επίμαχα υλικά σε άλλους Δήμους, από άλλους – εκτός της αναδόχου εταιρείας – προμηθευτές, καθώς και οι τιμές διαδικτύου των υλικών αυτών, αποτελούν μεν πρόσφορα συγκριτικά στοιχεία κατά την έννοια του άρθρου 20 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., πλην, για την άρση της πλημμέλειας που αναδείχθηκε από την έλλειψη αιτιολόγησης του συμφέροντος χαρακτήρα της μοναδικής εναπομείνασας προσφοράς, δεν αρκεί η απλή παράθεση των ανωτέρω τιμών στο υποβληθέν σχετικό υπόμνημα του αιτούντος, αλλά απαιτείται επιπρόσθετα ανά είδος αξιολογική κρίση της αναθέτουσας αρχής και, στη συνέχεια, ειδική αιτιολογία σχετικά με το συμφέρον ή μη της ανά είδος επιτευχθείσας από τον αιτούντα Δήμο τιμής. Ως εκ τούτου ανέβαλε την έκδοση οριστικής απόφασης επί της κρινόμενης αίτησης, προκειμένου ο αιτών Δήμος να αιτιολογήσει, με νέα απόφαση του αρμοδίου οργάνου του, ειδικά και εμπεριστατωμένα, βάσει των ανωτέρω στοιχείων ή και άλλων που έχει την ευχέρεια να λάβει υπόψη του, το συμφέροντα χαρακτήρα της μοναδικής, εναπομείνασας στον ελεγχόμενο διαγωνισμό, προσφοράς της «ΧΧΧ», για το σύνολο των προσφερθέντων ειδών.
5. Σε εκτέλεση της απόφασης αυτής ο αιτών Δήμος προσκόμισε τα ακόλουθα πρόσθετα στοιχεία: Το με αριθμ. πρωτ. 134805/11.5.2017 έγγραφο της Διεύθυνσης Ανθρωπίνου Δυναμικού του Δήμου, που απευθύνεται στη Διεύθυνση Προμηθειών και Αποθηκών, στο οποίο, σύμφωνα με τα προαναφερθέντα στοιχεία, αιτιολογείται ο συμφέρων για το Δήμο χαρακτήρας της προσφοράς της ανωτέρω εταιρείας. Με βάση το ανωτέρω έγγραφο η Διεύθυνση Προμηθειών και Αποθηκών εισηγήθηκε, με το 136339/12.5.2017 έγγραφό της, προς την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου τη λήψη απόφασης ως προς το ότι η προσφορά της εταιρείας «ΧΧΧ» είναι συμφέρουσα για το Δήμο. Συναφώς και η Επιτροπή διενέργειας και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, με την από 12.5.2017 Γνωμοδότηση-Εισήγηση εισηγήθηκε στην Οικονομική Επιτροπή ότι η προσφορά της ανωτέρω εταιρείας είναι συμφέρουσα για το Δήμο. Ακολούθως, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου με την 608/15.5.2017 απόφασή της τροποποίησε την προγενέστερη 868/20.7.2016 απόφασή της, με την οποία είχε κατακυρωθεί το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στη «ΧΧΧ» και υιοθετώντας τις ανωτέρω εισηγήσεις κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην ανωτέρω εταιρεία, με την αιτιολογία ότι η προσφορά έχει συμφέροντα χαρακτήρα διότι α) τα προσφερόμενα είδη ανταποκρίνονται και σε πολλές κατηγορίες υπερτερούν από τα ζητούμενα, βάσει των παρατηρήσεων του Τεχνικού Ασφαλείας του Δήμου ΧΧΧ, β) η προσφορά της εταιρείας πληροί το κριτήριο κατακύρωσης, που ορίστηκε από τη σχετική διακήρυξη της δημοπρασίας, γ) η συνολική τιμή προσφοράς της εταιρείας ανά άρθρο είναι σημαντικά χαμηλότερη του ενδεικτικού προϋπολογισμού της διακήρυξης και δ) οι τιμές της αγοράς και του παρατηρητηρίου τιμών υπερβαίνουν την υποβληθείσα προσφορά  του μειοδότη. Με βάση τα ανωτέρω νεότερα στοιχεία που υποβλήθηκαν ενώπιον του παρόντος Τμήματος και τα ήδη υπάρχοντα, προκύπτει ότι για τα είδη 3.5, 7.6 και 7.8 δεν καταγράφονται τιμές από το διαδίκτυο, ενώ για το είδος 7.6 δεν καταγράφονται τιμές προσφοράς που έχουν επιτευχθεί από άλλους δήμους για παρόμοια προϊόντα με διαφορετικούς αναδόχους. Υπάρχουν τιμές για το είδος 7.8, όπου παρατηρείται ότι η προσφορά της εταιρείας «ΧΧΧ» είναι χαμηλότερη. Για το είδος 3.5. η προσφορά της μειοδότριας είναι υψηλότερη (31,62) έναντι της προσφοράς που έχει επιτευχθεί από άλλους δήμους (11,62). Επειδή, όμως, η προσφορά της μειοδότριας στις ομάδες 3 και 7 των προς προμήθεια ειδών είναι σαφώς χαμηλότερη από την προϋπολογισθείσα δαπάνη (προϋπολογισθείσα δαπάνη: ομάδας 3: 35.650 ευρώ-προσφορά μειοδότριας 28.303,50 ευρώ, προϋπολογισθείσα δαπάνη ομάδας 7: 102.272 ευρώ-προσφορά μειοδότριας 92.517.98 ευρώ) η αναθέτουσα αρχή έχει προβεί σε επαρκή αιτιολόγηση του συμφέροντος χαρακτήρα της προσφοράς της μειοδότριας εταιρείας, λαμβανομένης υπόψη ως συνόλου, αλλά και όσον αφορά τα επιμέρους είδη.
6. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 2511/2016 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η από 26.10.2016 αίτηση ανάκλησης και να ανακληθεί η 10/2016 πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ΧΧΧ. Τέλος, δεδομένου ότι δεν συντρέχει άλλος νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή, να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης μεταξύ του Δήμου ΧΧΧ και της εταιρείας «ΧΧΧ».

Για τους λόγους αυτούς

Δέχεται την αίτηση του Δήμου ΧΧΧ.

Αναθεωρεί την προσβαλλόμενη 2511/2016 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας.
Δέχεται την από 22.6.2016 αίτηση ανάκλησης του Δήμου ΧΧΧ και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας «ΧΧΧ».

Ανακαλεί τη 10/2016 πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ΧΧΧ, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

Αποφαίνεται υπέρ της υπογραφής του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ΧΧΧ και της εταιρείας «ΧΧΧ».