Επιστροφή στο αμαρτωλό Παρελθόν της δεκαετίας του ’80, με τις προβληματικές διατάξεις του Π.Δ. 84/2019…

Α. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΛΟΓΩ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ
Με το π.δ. 84/2019 (ΦΕΚ Α’ 123/17-72019), η νέα Κυβέρνηση φαίνεται να επιχειρεί όχι απλά να αναδιατάξει αλλά κυριολεκτικά να αλώσει ολόκληρο το διοικητικό σύστημα που της κληρονόμησε η προηγούμενη.
Καταρχάς χρησιμοποιεί το μορφή του π.δ/γτος για να επιφέρει μεταβολές τέτοιας έκτασης και σημασίας που μόνο με (τυπικό) νόμο θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν-νομιμοποιηθούν, καθότι πολλές οργανωτικές διατάξεις που επηρεάζονται από τις νέες ρυθμίσεις και βρίσκονται στα π.δ. των οργανισμών, έχουν εισαχθεί κατά το παρελθόν ακόμα και το πολύ πρόσφατο, με τυπικό νόμο. 
Δεύτερο και εξ ίσου βασικό με το πρώτο, που χαρακτηρίζει ολόκληρο το π.δ. και δικαιολογεί τον τίτλο του άρθρου, με αυτό παραγνωρίζεται ολόκληρος ο νομικο-διοικητικός πολιτισμός που από το 1985 αλλά κυρίως από το 2000 μέχρι σήμερα έχει αναπτυχθεί. Αυτό συμβαίνει γιατί το π.δ. έλκει την
(τυπική) νομιμοποίησή του από δύο άρθρα του ν.1558/1985 (Κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου), τα ποία έχουν ως εξής:
Άρθρο 24 παρ. 4:
« Μ ε προεδρικά διατάγματα , που εκδίδονται με πρόταση του Πρωθυπουργού, καθορίζονται οι αρμοδιότητες κάθε υπουργείου. Με όμοια διατάγματα μπορεί να μεταφέρονται αρμ ο διότητες από υπουργείο σε υπουργείο, να καταργούνται ή να συγχωνεύονται υφιστάμενα και να συνιστώνται υπουργεία που έχουν καταργηθεί ή συγχωνευθεί  με τον νόμο αυτόν ή δυνάμει της προβλεπόμενης από αυτόν εξουσιοδότησης και να συγκροτούνται υφιστάμενες υπηρεσιακές μονάδες υπουργείου ή αυτοτελείς υπηρεσίες σε νέο υπουργείο … Με όμοια διατάγματα μεταφέρονται οι σχετικές υπηρεσίες και θέσεις προσωπικού…».

‘Αρθρο 27 παρ. 4 όπως ισχύει :
«Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του πρωθυπουργού και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού , μπορεί να καταργούνται οι υφιστάμενες γενικές γραμματείες , να συνιστώνται νέες , να μεταφέρονται από υπουργείο σε υπουργείο και να τροποποιούνται οι αρμοδιότητές τους . Με όμοια διατάγματα ρυθμίζονται η οργάνωση και λειτουργία τους και συνιστώνται οι απ αιτούμενες θέσεις προσωπικού».


Αξιοποιώντας αυτά τα άρθρα, κατά τη δεκαετία του ’80, ο αείμνηστος Πρωθυπουργός έκανε κυριολεκτικά ότι ήθελε όσον αφορά το κυβερνητικό σχήμα, κρατώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο σε πειθαρχία την κυβέρνηση και το κόμμα του, επιφέροντας όμως μεγάλα προβλήματα (σύγχυσης αρμοδιοτήτων, α-συνέχειας δημόσιων πολιτικών, καλλιέργειας αδράνειας και κακοδιοίκησης) στην πραγματική λειτουργία και προπάντων στην απόδοση των δημοσίων υπηρεσιών. 
Κατά την επόμενη δεκαετία και αφού η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, αξιοποιώντας τις ευχέρειες του νόμου αυτού, είχε πράξει ακριβώς τα ίδια (1990-1993), επιφέροντας παρόμοια δυσμενή αποτελέσματα και ενώ αναπτυσσόταν παράλληλα ως βασικό αίτημα ο εξορθολογισμός της διοικητικής λειτουργίας («Διοικητική Μεταρρύθμιση»)
2, το Συμβούλιο της Επικρατείας ήταν εκείνο που έθεσε τα πρώτα θεμέλια του εξορθολογισμού! 
Σύμφωνα με τα Πρακτικά Επεξεργασίας (ΠΕ) π.δ/γτων που άγονταν ενώπιόν του, το Συμβούλιο θεωρεί ότι: « Εκ της συνταγματικής αρχής της διακρίσεως των λειτουργιών (άρθρο 26 τ ο υ Σ υ ν τ ά γ μ α τ ο ς ) κ αι τ ω ν σ υ ν τ α γ μ α τικ ώ ν δια τ ά ξ ε ω ν π ε ρί σ υ γ κ ρ ο τ ή σ ε ω ς κ αι α π ο σ τ ο λ ή ς τ η ς Κ υ β ε ρ ν ή σ ε ω ς ( ά ρ θ ρ ο 8 1 ε π ) , κ α θ ώ ς κ αι π ε ρί ο ρ γ α ν ώ σ ε ω ς τ η ς Διοικ ή σ ε ω ς ( ά ρ θ ρ ο 1 0 1 ) κ αι υπηρεσιακής καταστάσεως των οργάνων της Διοικήσεως (άρθρο 103 επ) συνάγεται ότι η γενική ο ρ γ ά ν ω σ η τ ο υ κ ρ ά τ ο υ ς γίν ε τ αι κ α τ ά τ ρ ό π ο ν ο ρ θ ο λ ο γικ ό , ο ρ θ ο λ ο γικ ή δ ε είν αι ε πίσ η ς κ αι η οργάνωση της Δημοσίας Διοικήσεως, στηριζομένη στις αρχές και τα πορίσματα της διοικητικής επιστήμης, η οποία περιέχει αφενός μεν οργανωτικές αρχές κοινές για κάθε οργάνωση, δημόσια ή ιδιωτική, αφ ετέρου δε αρχές οι οποίες προσιδιάζουν μόνον στις δημόσιες οργανώσεις, όπως οι υπηρεσίες του Κ ράτους και των νπδδ. Κατά τον τρόπο αυτόν η διοικητική επιστήμη καθίσταται περιεχόμενο των κανόνων του οργανωτικού δικαίου, δηλαδή του δικαίου που καθορίζει τα της  δομής και λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών και των διοικητικών οργανώσεων, οι κανόνες δε α υ τ οί είν αι ο ρ θ ο λ ο γικοί, π ά γιοι κ αι α ν τικ ειμ ε νικ οί κ αι δι’ α υ τ ώ ν η λ ειτ ο υ ρ γία τ η ς Διοικ ή σ ε ω ς καθίσταται όχι απλώς
 νόμιμη αλλά και αποτελεσματική. Τούτο άλλωστε είναι και σύμφωνο προς τη γενικώτερη αρχή της αποτελεσματι κότητας που διέπει το σύγχρονο κράτος. Εντεύθεν έπεται ότι η επέμβαση στη δομή διοικητικής υπηρεσίας οπουδήποτε επιπέδου πρέπει να είναι προϊόν  εμπεριστατωμένης μελέτης που στηρίζεται στις αρχές της διοικητικής επιστήμης, εις τ ρ ό π ο ν ώ σ τ ε η ε π ι χ ε ι ρ ο ύ μ ε ν η ο ρ γ ά ν ω σ η ν α ε ί ν α ι ο ρ θ ο λ ο γ ι κ ή , δ ι α ρ κ ή ς κ α ι αποτελεσματική και όχι περιστασιακή, αποσπασματική και εξυπηρετική άλλων σκοπών μη σχετιζομένων προς τις ανωτέρω συνταγματικές αρχές 3...». 
Η νομολογία αυτή του Συμβουλίου έτυχε πολλών περιπετειών από τα διάφορα υπουργεία, ωστόσο σταδιακά κέρδισε έδαφος και εμπεδώθηκε τόσο ως απαραίτητη πρακτική, ώστε κατά τα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων, όταν οι δανειστές επέβαλαν την αναδιοργάνωση των υπουργείων, έθεσαν ως προαπαιτούμενο την αξιολόγησή τους, στοιχιζόμενοι με τις απαιτήσεις του ΣτΕ (άρθρο 35παρ.4 ν.4024/2011)! Πράγματι, από τον Ιούλιο 2012 μέχρι το 2014, κατά την προσπάθεια σύνταξης νέων οργανισμών που επιχειρήθηκε από τη συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚΔΗΜΑΡ, στις διατάξεις του νόμου που τελικά εφαρμοζόταν (ν.4178/2013 άρθρο 54παρ.1 εδ.τρίτο)4 οριζόταν ρητά η προηγούμενη αξιολόγηση της υφιστάμενης δομής που θα κατέληγε στη νέα πρόταση (« Η κ α τ ά ρ τ ι σ η κ α ι τ ρ ο π ο π ο ί η σ η τ ω ν Ο ρ γ α ν ι σ μ ώ ν … β α σ ί ζ ε τ α ι σ ε ε κ θ έ σ ε ι ς αξιολόγησης των οργανικών μονάδων τους…» ), αφού πρώτα είχε εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης. 
Με την ίδια διάταξη και το ίδιο πνεύμα (της νομολογίας του ΣτΕ), η Κυβέρνηση  ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε τη νέα προσπάθεια αναδιοργάνωσης (2016-2018). Η νομολογία του ΣτΕ μάλιστα επισημαινόταν στις σχετικές οδηγίες που είχαν δοθεί στους πολιτικούς-διοικητικούς προϊσταμένους5που αναλάμβαναν την αξιολόγηση-αναδιοργάνωση. Εκείνο το διάστημα, πραγματοποιήθηκαν αξιολογήσεις και προωθήθηκαν σχέδια (μέχρι τον Μάιο 2017) τα οποία αρχικά εγκρίθηκαν από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης6 και στη συνέχεια, από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο στις σχετικές γνωμοδοτήσεις του κατέγραφε την αναφερθείσα πάγια νομολογία του… Οι νέοι οργανισμοί τέθηκαν σταδιακά σε εφαρμογή από τον Αύγουστο 2017 μέχρι και τις αρχές του 2018 και είναι αυτοί που ισχύουν σήμερα7. 
Χρειάζεται εδώ να σημειώσουμε ότι στο ευρύτερο πλαίσιο της Μεταρρύθμισης της Δημόσιας Διοίκησης (ν.4336/2015, περίπτωση 5.1)8, παράλληλα με τον εξορθολογισμό των οργανισμών των υπουργείων, συντελέστηκε και ένα άλλο καίριο βήμα, αυτό της «αποπολιτικοποίησης» όπως λεγόταν, εννοώντας αποκομματικοποίησης στα ελληνικά δεδομένα. Με τους νόμους 4369 (Α’ 33) και 4389/2016 (Α’ 94), θεσμοθετήθηκε η ανάδειξη υπηρεσιακών γενικών γραμματέων, οι οποίοι ανάλογα με τη θέση που θα καταλάμβαναν, θα ονομάζονταν «διοικητικοί» (αν έπαιρναν τη θέση του κεντρικού Γενικού Γραμματέα Υπουργείου), «τομεακοί» (αν έπαιρναν θέση Γενικού Γραμματέα που προίστατο Γενικής Γραμματείας) και «ειδικοί τομεακοί» (αν έπαιρναν θέση που πριν κατείχε Ειδικός Γραμματέας). Το νέο σύστημα επικρίθηκε έντονα από την τότε αντιπολίτευση, η οποία διακήρυσσε ότι θα το καταργούσε μόλις ερχόταν στην εξουσία…
Κατά τα έτη 2018-2019, οι νέοι οργανισμοί υλοποιήθηκαν, αλλού με μεγαλύτερη αλλού με μικρότερη επιτυχία, ενώ προκηρύχθηκαν 69 θέσεις νέων γραμματέων, ξεκίνησαν οι κρίσεις από το αρμόδιο όργανο (ΕΣΕΔ) και από τον Φεβρουάριο 2019, επιλέχθηκαν και ανέλαβαν οι πρώτοι υπηρεσιακοί γραμματείς (πχ ο Τομεακός Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής).
Αυτό το σύστημα φαίνεται πως σκοπεύει να ακυρώσει σήμερα η Κυβέρνηση, επιλέγοντας όμως τον πλέον προβληματικό, αντι-θεσμικό και αντι-μεταρρυθμιστικό δρόμο, χειρότερο ακόμα και από αυτούς που είχε υιοθετήσει η τρόϊκα των δανειστών κατά τα έτη 2011-2018... Η παλινδρόμηση προς εποχές πρωθυπουργικής αυθαιρεσίας και προχειρότητας είναι εμφανής και θα καταδειχθεί περαιτέρω με την αναλυτική παρουσίαση των διατάξεων του π.δ/γτος.

Β. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Στο άρθρο 1, που αφορά το Υπουργείο Οικονομικών, καταργούνται οι θέσεις διοικητικού, τομεακών και ειδικών τομεακών γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό, κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, ενώ και η Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος υπάγεται στον νέο Γενικό Γραμματέα Φορολογικής Πολιτικής & Δημόσιας Περιουσίας, κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 381 ν.4512/2018 (Α’5), η Διεύθυνση αυτή υπάγεται στον υπουργό…
Στο άρθρο 2, που αφορά το Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων, καταργούνται οι θέσεις διοικητικού, τομεακών και ειδικών τομεακών γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό, κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. Ομοίως ανεπίτρεπτο είναι το ότι καταργούνται, η Γενική Γραμματεία Στρατηγικών & Ιδιωτικών Επενδύσεων αφού αυτή έχει συσταθεί με τον ν. 4146/2013 (Α’ 90),  μνημόνιο που πάντως υπερψήφισαν οι περισσότερες πολιτικές δυνάμεις…
Ειδική Γραμματεία ΣΔΙΤ που συστάθηκε με τον ν.3389/2005 (Α’ 232) και οι δύο Ειδικές Γραμματείες Διαχείρισης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων που έχουν συσταθεί με τον ν. 4314/2014 (Α’ 265)…  
Στο άρθρο 3, που αφορά το Υπουργείο Εξωτερικών καταργούνται 4 θέσεις γενικών και ειδικών γραμματέων και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, με τη σύσταση Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, καταργούνται θέσεις γενικών διευθυντών, κάτι ανεπίτρεπτο γιατί είχαν συσταθεί με το άρθρο 3παρ. 7 ν.3566/2007 (Α’ 117).
Στο άρθρο 4, που αφορά το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, συμβαίνει το εξής περίεργο κατά το μέτρο που δεν ακολουθεί την κυρίαρχη σε όλο το π.δ., λογική: Καταργούνται οι θέσεις τομεακών και ειδικών τομεακών γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. χωρίς όμως να καταργείται η θέση του διοικητικού γραμματέα (της κεντρικής Γραμματείας του πρώην Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής)9, οπότε η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) παραμένει ως έχει (υπό τον γενικό/διοικητικό γραμματέα). Και εδώ όμως, είναι ανεπίτρεπτο το ότι η (αυτοτελής) Υπηρεσία Ασύλου που έχει συσταθεί με το άρθρο 1 ν. 3907/2011 (Α’ 7) και η Αρχή προσφυγών που συστάθηκε με το άρθρο 3 ν.3907/2011 (Α’ 7) υπάγονται στον (νέο) Γενικό Γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής, Υποδοχής και Ασύλου, ενώ κατά τον ν. 4375/2016 (Α’ 51) υπάγονται απ’ ευθείας στον υπουργό… Επιπλεόν, καταργείται η Γενική Γραμματεία Υποδοχής, η οποία είχε συτασθεί με το άρθρο 26 ν.4375/2016 (Α’ 51). Απορία δημιουργείται από το γεγονός της προηγηθείσας αναγγελίας στα ΜΜΕ θέσης Ειδικού Γραμματέα Υποδοχής και της ανακοίνωσης του προσώπου που θα την καταλάβει, χωρίς ωστόσο να συστήνεται τέτοια…
Στο άρθρο 5, που αφορά το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας, καταργείται η θέση του ειδικού γραμματέα, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, συστήνεται θέση μετακλητού Γενικού Γραμματέα. Το προβληματικό εδώ έγκειται στις αρμοδιότητες που αναλαμβάνει ο νέος Γραμματέας, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και ο συντονισμός  εκτός των υφιστάμενών του δομών (γενικών διευθύνσεων και διευθύνσεων, κάτι αυτονόητο) και των τριών γενικών επιτελείων (ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ) των Ενόπλων Δυνάμεων, ρόλο που μέχρι τώρα έπαιζε το ΓΕΕΘΑ. Προφανώς η διάταξη, με την ανάμιξη πολίτη στα επιχειρησιακά θέματα ενστόλων αναμένεται να δημιουργήσει μείζονες αντιδράσεις και προβλήματα…
Στο άρθρο 6, που αφορά το Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, καταργούνται οι θέσεις διοικητικών, και τομεακών γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και  ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (παρ. 5), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. Ομοίως ανεπίτρεπτο είναι το ότι καταργούνται, η Γενική Γραμματεία Δια βίου Μάθησης αφού έχει συσταθεί με τον ν. 2909/2001 (Α’ 90), όπως τροποποιήθηκε ήδη δύο φορές με νόμο και ισχύει σήμερα, και η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς που ομοίως, συστάθηκε με τον ν.4559/2018 (Α’ 142)…  
Στο άρθρο 7, που αφορά το Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, καταργούνται οι θέσεις διοικητικού, τομεακών και ειδικών τομεακών γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (παρ. 6), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. Ομοίως ανεπίτρεπτο είναι το ότι καταργούνται, η θέση Ειδικού Γραμματέα Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) αφού έχει συσταθεί με τον ν. 2639/1998 (Α’ 205), η θέση Ειδικού Γραμματέα Κοινωνικής Ενταξης των Ρομά που συστάθηκε με τα άρθρα 42-43 ν.4430/2016 (Α’ 205) και η θέση Ειδικού Γραμματέα Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας που συστάθηκε με τα άρθρα 36-37 ν.4430/2016 (Α’ 205)…  Ειδική μνεία πρέπει να γίνει για την κατάργηση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας Φύλων, που έχει συσταθεί με το άρθρο 27 ν.1558/1985, καθότι σύυμφωνα με τα άρθρα 24 και 27 του νόμου αυτού, είναι οι μόνες καταργήσεις νόμου (του ίδιου του 1558/85) που επιτρέπεται να γίνονται…
Στο άρθρο 8, που αφορά το Υπουργείο Υγείας, καταργούνται οι θέσεις διοικητικού, αναπληρωτή διοικητικού γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (παρ. 2β), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. 
Στο άρθρο 9, που αφορά το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, καταργούνται οι θέσεις διοικητικού, τομεακών και ειδικών τομεακών γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (παρ. 4β), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. 
Στο άρθρο 10, που αφορά το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού, καταργούνται οι θέσεις διοικητικού, τομεακών και ειδικών τομεακών γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (παρ. 3α), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. Από τη σιωπή του π.δ/γτος συμπεραίνουμε ότι η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού μένει ως έχει.
Στο άρθρο 11, που αφορά το Υπουργείο Δικαιοσύνης, καταργούνται οι θέσεις διοικητικού, και τομεακού γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (παρ. 3), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. 
Στο άρθρο 12, που αφορά το Υπουργείο Εσωτερικών, καταργούνται οι θέσεις διοικητικών, τομεακών και ειδικών τομεακών γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, τόσο η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) του πρώην Εσωτερικών όσο και εκείνη του πρώην Διοικητικής Ανασυγκρότησης, υπάγονται απ΄ευθείας στον υπουργό (παρ. 3 α και γ), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. Ομοίως ανεπίτρεπτο είναι το ότι καταργείται, η Ειδική Γραμματεία Υποστήριξης Δράσεων Διοικητικής Ανασυγκρότησης & Παρατηρητηρίου Δημόσιας Διοίκησης, αφού έχει συσταθεί με τον ν. 4590/2019 (Α’ 17), ενώ εντελώς ανεπίτρεπτη είναι η υπεξουσιοδότηση προς τον υπουργό (παρ. 4) για τοποθέτηση των υπαλλήλων της καταργούμενης Ειδικής Γραμματείας σε άλλες υπηρεσίες, καθότι δεν προβλέπεται πουθενά τέτοια δυνατότητα (υπεξουσιοδότησης). Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον σε αυτό το Υπουργείο, είναι το ότι κατά παραβίαση κάθε διοικητικής-οργανωτικής αρχής, ο Υπουργός Εσωτερικών καταρχάς θα έχει υφιστάμενες δύο γενικές γραμματείες, δύο αυτοτελείς γενικές διεύθυνσεις και τουλάχιστον δέκα αυτοτελή τμήματα (κοινοβουλευτικού ελέγχου και νομοθετικής πρωτοβουλίας, διεθνών και ευρωπαϊκών σχέσεων, τύπου, ΠΣΕΑ, εσωτερικού ελέγχου επί δύο λόγω της συνένωσης δύο υπουργείων).    
Στο άρθρο 13, που αφορά το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, καταργούνται οι θέσεις διοικητικού και τομεακού γραμματέων, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (παρ.3α), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. 
Στο άρθρο 14, που αφορά το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, καταργείται η θέση
του διοικητικού γραμματέα, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (περίπτωση α), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. 
Στο άρθρο 15, που αφορά το Υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, καταργείται η θέση του διοικητικού γραμματέα, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (εδάφιο β), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. 
Στο άρθρο 16, που αφορά το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, καταργείται η θέση του διοικητικού γραμματέα, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό (παρ. 2β), κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. 
Στο άρθρο 17, που αφορά το Υπουργείο Τουρισμού, καταργείται η θέση του διοικητικού γραμματέα, που συνιστά όπως είπαμε τον στόχο του π.δ. και ταυτόχρονα, εξ αιτίας της αναδιάταξης που επιχειρείται, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) υπάγεται απ΄ευθείας στον υπουργό, κάτι ανεπίτρεπτο, αφού σύμφωνα με το άρθρο 24παρ.1 ν.4270/2014 (Α’ 143), οι ΓΔΟΥ (πρέπει να) υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. 
΄Ενα τελευταίο, μικρής μεν σπουδαιότητας, ενδεικτικό όμως της μη ενδελεχούς εξέτασης των πραγμάτων από τους συντάκτες του προβληματικού διατάγματος: Κατά το β) του προοιμίου, « από τις διατάξεις του παρόντος δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού ». Και όμως, είναι βέβαιο ότι από τις αλλαγές που επέρχονται με τις διατάξεις του π.δ. θα προκληθεί μικρή δαπάνη για αγορά νέων σφραγίδων, νέων επιστολόχαρτων, νέων πινακίδων και το ακόμα όμως σημαντικότερο, δαπάνη για αναπροσαρμογή των Πληροφοριακών Συστημάτων (όπως το ΣΑΠ του ΓΛΚ) που έχουν τα σημερινά υπουργεία και πρέπει βέβαια, να ανατεθεί στην ιδιωτική εταιρία που συνήθως τα υποστηρίζει, να προβεί στις απαιτούμενες ουκ ολίγες αλλαγές...  
 
Γ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Με το π.δ. 84/2019, η Κυβέρνηση παρεμβαίνει στην οργάνωση όλων (17) των υπουργείων
και καταργεί 42 γενικές/ειδικές γραμματείες, συστήνει 22 νέες,  προβαίνει σε μετονομασίες άλλων γραμματειών και μεταφέρει από εδώ και από εκεί κάποιες διοικητικές υπηρεσίες. Ομοίως, καταργεί τις θέσεις 17 διοικητικών και αναπληρωτών διοικητικών (συν μία που μάλλον της ξέφυγε και θα καταργηθεί συμπληρωματικά…), 14 τομεακών και 13 ειδικών τομεακών γραμματέων, σύνολο 44 θέσεις, κάτι που φαίνεται πως ήταν και ο βασικός στόχος της, να αναιρέσει δηλαδή την εφαρμογή των ν. 4369 και 4389/2016, με τους οποίους ενισχυόταν το υπηρεσιακό/τεχνοκρατικό υποσύστημα έναντι του (κυριαρχούντος) πολιτικού. 
Με το π.δ. 84/2019, παρά τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού, ο θεσμικός ορίζοντας αντί για πιο γαλανός έγινε πολύ σκούρος και το φως του ήλιου μειώθηκε από τη σκόνη που σηκώθηκε… Αυτό συνέβη γιατί:
1. Η Κυβέρνηση αντί να επιλέξει τον ορθό δρόμο, της ψήφισης νέου νόμου, αντί να επιλέξει έστω τις ευχέρειες του ισχύοντος νόμου για τις οργανωτικές μεταβολές (4178/2013) που επέβαλαν όμως την τήρηση κάποιων προϋποθέσεων (αξιολόγηση, έγκριση από Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης), προτίμησε τη χρήση του πολιτικά παρωχημένου/απαξιωμένου και απαξιωτικού για τη Διοίκηση, θεσμικού πλαισίου του 1985… Προτίμησε τον νόμο περί κυβέρνησης και όχι τον νόμο περί οργάνωσης, πολιτικοποιώντας έτσι πλήρως την οργάνωση της Διοίκησης. 
2. Το Συμβούλιο της Επικρατείας, εξέδωσε την 138/2019 γνωμοδότησή του, την οποία αναζητούμε για να ερευνήσουμε αν το ανώτατο Δικαστήριο τίμησε την προηγούμενη θετική στάση-νομολογία του ή αποστασιοποιήθηκε από αυτήν…
3. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπέγραψε/εξέδωσε το π.δ/γμα παρά τις κραυγαλέες αντινομίες του…   
4. Εν τέλει, με ένα π.δ/γμα που δημοσιεύθηκε εντός οκτώ ημερών από την ορκωμοσία της νέας Κυβέρνησης (9-17 Ιουλίου) και το οποίο διαθέτει βέβαια τυπική νομιμότητα δεν διαθέτει όμως καθόλου ουσιαστική νομιμοποίηση (γιατί δεν τέθηκε στη βάσανο της επεξεργασίας/συζήτησης εκ μέρους των εμπλεκομένων), η Κυβέρνηση επιχειρεί να αναδιατάξει κατά τις αντιλήψεις της ολόκληρο το διοικητικό σύστημα. Όπως όμως έχει κατ’ επανάληψη αποδείξει η εμπειρία-ιστορία, τέτοιες στοχεύσεις δεν επιτυγχάνουν με αιφνιδιαστικές  εφόδους και χτυπήματα τύπου «σοκ και δέος». Οι φορείς του συστήματος (άμεσα ενδιαφερόμενοι-θιγόμενοι, σύλλογοι υπαλλήλων), η Κοινωνία των Πολιτών που το περιβάλλει (επιστημονικοί σύνδεσμοι, Πανεπιστήμια, ενώσεις πολιτών κλπ), το πολιτικό σύστημα (κόμματα) δεν ανέχονται πλέον αιφνιδιασμούς και κινήσεις που τους αγνοούν και προφανώς δεν θα μείνουν απαθείς… 
Αναμένουμε με ενδιαφέρον τη στάση των πολιτικών κομμάτων, των συνδικαλιστικών οργανώσεων της Δημόσιας Διοίκησης και των επιστημονικών φορέων απέναντι στην τόσο βαριά πρόκληση που τους γίνεται…



 του Δρ. Παπαδημητρίου Θ.Κωνσταντίνου, 
προέδρου Ομίλου Διοικητικών Επιστημόνων Ελλάδος-Διοικητικού Επιμελητηρίου
Γενικού Γραμματέα Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη (πρώην Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής)