Ο Υπουργός Εργασίας και η Κυβέρνηση Μητσοτάκη με πρόσχημα την ενσωμάτωση στο εθνικό μας Δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιουνίου 2019 εισάγουν στη χώρα μας την ακραία εργασιακή ευελιξία και επισφάλεια με το επιχείρημα ότι όλα αυτά αποτελούν ήδη μια πραγματικότητα στην χώρα μας, η οποία μεταξύ άλλων επέφερε έως τώρα την απώλεια πολλών ασφαλιστικών εισφορών. Αυτή την πραγματικότητα δεν προσπαθούν να την θεραπεύσουν λαμβάνοντας νομοθετικά μέτρα και ενισχύοντας τις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες με ανθρώπινο δυναμικό και ελεγκτικά εργαλεία, αλλά έρχονται τώρα να την νομιμοποιήσουν με τον χειρότερο τρόπο. Εισάγουν για παράδειγμα στην ελληνική εργατική νομοθεσία ρυθμίσεις που διαχωρίζουν το πρόγραμμα οργάνωσης του χρόνου εργασίας σε εξ ολοκλήρου προβλέψιμο ή επί το πλείστον προβλέψιμο ή ρυθμίσεις που νομιμοποιούν συμβάσεις με ελάχιστο αριθμό εγγυημένων αμειβόμενων ωρών, δίνοντας επί της ουσίας στους εργοδότες την δυνατότητα να έχουν στην διάθεσή τους τους εργαζόμενους όποτε και όσο τους χρειάζονται, αδιαφορώντας για κάθε προγραμματισμό της οικογενειακής και προσωπικής τους ζωής.
Αντί να ελέγξουν το ράλι της ακρίβειας, να ξεπαγώσουν τις τριετίες, να επεκτείνουν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ώστε οι μισθοί για 8ωρο και πενθήμερο να επαρκούν για να ζήσουν οι άνθρωποι με αξιοπρέπεια, προωθούν τις εργασιακές σχέσεις λάστιχο και την εργασία 24/7, με γνώμονα την δυνατότητα επιβίωσης. Έτσι από το «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη» μας μεταφέρουν στον εφιάλτη «νόμος είναι η βούληση του εργοδότη – παραβάτη».
Εισάγουν στο εθνικό εργατικό δίκαιο τον κατά παραγγελία εργαζόμενο (On-Demand-Worker) νομοθετώντας τις συμβάσεις μηδενικών ωρών απασχόλησης ( zero-hours-contracts) με πρόσχημα μια Οδηγία που στηρίζεται στο ακριβώς αντίθετο δεδομένο, ότι η κατά παραγγελία εργασία ή παρόμοιες συμβάσεις εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας, βάσει των οποίων ο εργοδότης έχει την ευελιξία να καλεί τον εργαζόμενο να εργαστεί, όσο και όταν τον χρειάζεται, είναι ιδιαίτερα απρόβλεπτες και δυσμενείς για τον εργαζόμενο. Ενώ η Οδηγία προβλέπει ότι τα κράτη μέλη που ήδη επιτρέπουν τέτοιες συμβάσεις θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι εφαρμόζονται αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη της κατάχρησής τους, φτάνοντας στο σημείο να προτείνει μέτρα, όπως περιορισμούς στη χρήση και τη διάρκεια των συμβάσεων αυτών, μαχητού τεκμηρίου ύπαρξης σύμβασης εργασίας ή σχέσης εργασίας με εγγυημένο ποσό αμειβόμενων ωρών εργασίας με βάση ώρες εργασίας που παρασχέθηκαν σε προηγούμενη περίοδο αναφοράς, ή άλλων ισοδύναμων μέτρων που εξασφαλίζουν αποτελεσματική πρόληψη καταχρηστικών πρακτικών, η Ελλάδα με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο ενσωματώνει ρυθμίσεις για ευέλικτες εργασιακές σχέσεις που δεν προϋπήρχαν στο εργατικό δίκαιο, αλλά που τώρα είναι ολοφάνερο ότι μπαίνουν στην ελληνική εργασιακή πραγματικότητα κυριολεκτικά από το παράθυρο.
Η εμπειρία από τις χώρες Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία, Σουηδία και κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο που έχουν εφαρμοστεί αυτές μας δείχνει ότι:
· Οι εργαζόμενοι με συμβάσεις μηδενικών ωρών απασχόλησης είναι συνήθως άνθρωποι που έχουν μείνει χωρίς εργασία για μεγάλο χρονικό διάστημα και αποζητούν άμεσα κάποιο εισόδημα, παρόλο που δεν πρόκειται να λάβουν κάποια αμοιβή για το χρονικό διάστημα που αναμένουν να τους καλέσει ο εργοδότης, τελώντας σε μια κατάσταση ακραίας εργασιακής ανασφάλειας και αδυναμίας εξισορρόπησης της επαγγελματικής με την προσωπική/οικογενειακή τους ζωή, αφού δε γνωρίζουν πότε και πόσο χρόνο θα καταναλώσουν για επαγγελματικούς λόγους.
· Οι άνθρωποι αυτοί, αν και δεν έχουν ένα σταθερό εισόδημα και εργασιακά δικαιώματα, δεν καταγράφονται ως άνεργοι μειώνοντας εικονικά το ποσοστό της ανεργίας και επιπλέον πιέζονται να αποδεχτούν αυτές τις επισφαλείς θέσεις εργασίας με την απειλή ότι, σύμφωνα και με τα ισχύοντα στη χώρα μας, σε περίπτωση που αρνηθούν θέση εργασίας με Συμβάσεις Μηδενικών Ωρών Εργασίας έως τρεις φορές διαγράφονται και από τα Μητρώα Ανέργων.
· Οι εργοδότες που απασχολούν εργαζόμενους ορισμένου χρόνου, αλλά και κατά παραγγελία εργαζόμενους, χρησιμοποιούν αυτούς τους εργαζόμενους για να αποφασίσουν ποιον θα απολύσουν ή ποιον θα κρατήσουν ασκώντας πιέσεις στο σύνολο των εργαζομένων τους να αποδεχτούν κάθε όρο τους.
Το υπό ψήφιση νομοσχέδιο της κυβέρνησης Μητσοτάκη, έτσι όπως έχει περιγραφεί από τον Υπουργό Εργασίας, περιλαμβάνει και άλλες διατάξεις προερχόμενες από τον Μεσαίωνα:
Ø Θεσμοθετεί την πολλαπλή απασχόληση πέραν του 8ώρου και του ενός εργοδότη. Με αυτόν τον τρόπο περνά το μήνυμα και νομιμοποιεί την ιδέα ότι το 8ωρο είναι ξεπερασμένο και παρωχημένο. Εάν ο εργαζόμενος θέλει να ζει αξιοπρεπώς, τότε θα πρέπει να εργάζεται ως και 13 ώρες την ημέρα. Άλλωστε οι σημερινοί μισθοί για την 8ωρη δουλειά και μάλιστα σε συνθήκες ανεξέλεγκτης ακρίβειας είναι και θα παραμείνουν μισθοί φτώχειας και αναντίστοιχοι με τις εργατικές ανάγκες. Ταυτόχρονα, δίνει στον ίδιο εργοδότη με διαφορετικά επιχειρηματικά ΑΦΜ να απασχολεί τον εργαζόμενο 13ωρα και να τον υπερεκμεταλλεύεται. Το χτύπημα στο 8ωρο είναι συντριπτικό!
Ø Θεσμοθετεί, αρχίζοντας από τη βιομηχανία (αλλά και άλλου είδους επιχειρήσεις, όπως οι αποθήκες logistics που λειτουργούν 24ωρο) την υποχρεωτική 6ήμερη απασχόληση (χωρίς την σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου). Εάν αυτό συνδυαστεί με τη διάταξη του νόμου Χατζηδάκη που προβλέπει στο πλαίσιο της «διευθέτησης του χρόνου εργασίας» την καθημερινή επιβολή πλέον από τον εργοδότη και μόνο της 10ωρης απασχόλησης, τότε οδηγούμαστε σε εργάσιμη εβδομάδα 58 ωρών! Στη περίπτωση δε και της δεύτερης απασχόλησης σε άλλον εργοδότη, η εργάσιμη εβδομάδα μπορεί να προσεγγίσει τις 72-78 ώρες! Πάντα με μισθούς αναξιοπρέπειας και με τους εργαζόμενους να μετατρέπονται σε σκλάβους! Εκτός των άλλων όμως το μέτρο αυτό είναι και ενάντια στις πολιτικές καταπολέμησης της ανεργίας και τούτο διότι, αντί να προσληφθεί έξτρα προσωπικό στις επιχειρήσεις, θα μοιράζεται το πλεόνασμα της υπάρχουσας εργασίας της στο ήδη υπάρχον προσωπικό της.
Ø Θεσμοθετεί νέα δοκιμαστική περίοδο εντός της ήδη προϋπαρχουσας δοκιμαστικής περιόδου (;): Ενώ έχει κριθεί παράνομη η δοκιμαστική περίοδος των δώδεκα (12) μηνών, εντός της οποίας εάν απολυθεί ο μισθωτός δεν δικαιούται αποζημίωση, το νομοσχέδιο ορίζει βάσει της Ευρωπαϊκής Οδηγίας και μία ακόμη δοκιμαστική περίοδο έξι (6) μηνών, κατά την διάρκεια της οποίας η θέση του εργαζόμενου στην επιχείρηση τελεί υπό αίρεση, αφού με άλλο άρθρο του νομοσχεδίου, ο εργαζόμενος μετά την παρέλευση του εξαμήνου «δύναται να υποβάλλει αίτημα για την τροποποίηση της σύμβασής του, προκειμένου να απασχολείται εφεξής με ποιο προβλέψιμους και ασφαλείς όρους εργασίας, εφόσον είναι διαθέσιμη αυτή η δυνατότητα απασχόλησης», ενώ θα εξακολουθήσει να μην δικαιούται αποζημίωση μέχρι την συμπλήρωση του 12μηνου εργασίας.
Ø Αποδεσμεύει την ψηφιακή κάρτα εργασίας από την προδήλωση του ωραρίου: στο πλαίσιο δήθεν της μείωσης της γραφειοκρατίας των επιχειρήσεων μέσω της ψηφιακής κάρτας δεν θα προδηλώνονται η υπερεργασία, οι υπερωρίες, η τυχόν νέα διευθέτηση του χρόνου εργασίας και άλλες μεταβολές του ωραρίου ή η τροποποίηση του προγράμματος εργασίας. Το νέο πρόστιμο 10.500 είναι ασαφές με ποιον τρόπο θα επιβάλλεται, αφού στο νέο νομοθέτημα γίνεται λόγος για επιβολή του από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, εφόσον διαπιστώσουν ότι η σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας δεν ταυτοποιείται με την αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου κλπ, για τα οποία, ωστόσο, ο εργοδότης έχει απαλλαχθεί να προδηλώνει (;). Εκτός από την εργασιακή εκμετάλλευση και την αύξηση ακόμη περισσότερο της υποδηλωμένης εργασίας που κρύβει η εν λόγω διάταξη, είναι προφανές ότι αφαιρείται από τα χέρια των ελεγκτών ένα σημαντικό εργαλείο, αυτό των στοχευμένων ελέγχων με ανάλυση κινδύνου από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, το οποίο βασίζεται κατά κύριο λόγο στα προδηλωθέντα προγράμματα εργασίας των επιχειρήσεων.
Ø Ποινικοποιεί την απεργία και τη συνδικαλιστική δράση: Εισάγει βαρύτατο πρόστιμο και ποινής φυλάκισης, σε όσους ασκήσουν «ψυχολογική πίεση» ή εμποδίσουν τους απεργοσπάστες, να εισέλθουν στο χώρο εργασίας. Η κυβέρνηση, αφού προηγουμένως με τον νόμο Χατζηδάκη χρέωσε στους απεργούς την όποια ζημία της επιχείρησης από την υπεράσπιση του απεργιακού δικαιώματος, με το νέο νομοσχέδιο τους στερεί το δικαίωμα της απεργιακής περιφρούρησης και τους απειλεί με ποινικές κυρώσεις. Ο υπουργός με το πρόσχημα της Οδηγίας φέρνει μια ρύθμιση που είναι σύμφωνη με τις επιταγές του νεοφιλελευθερισμού, αφοπλίζοντας τους εργαζόμενους από το μοναδικό τους όπλο, αυτό της απεργίας, απέναντι στην ασύδοτη εργοδοσία.
Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι, ενώ στις οδηγίες εφαρμογής της Οδηγίας[1], για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ρητά αναφέρεται ότι «Η παρούσα οδηγία καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις, αφήνοντας έτσι άθικτο το προνόμιο των κρατών μελών να θεσπίζουν και να διατηρούν πιο ευνοϊκές διατάξεις. Τα δικαιώματα που έχουν αποκτηθεί με βάση το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ισχύουν, ..… Η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας δεν μπορεί να χρησιμεύει για τη μείωση των υφιστάμενων δικαιωμάτων…, ούτε να συνιστά βάσιμη δικαιολογία για την υποβάθμιση του γενικού επιπέδου προστασίας των εργαζομένων στον τομέα που καλύπτεται από την παρούσα οδηγία. Ειδικότερα, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως βάση για την καθιέρωση συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας ή άλλων παρόμοιων συμβάσεων εργασίας.», η Κυβέρνηση Μητσοτάκη ποιεί τουναντίον, την χρησιμοποιεί ως δούρειο ίππο, για να εισάγει στην Εληνική αγορά εργασίας που είναι η παραστατικότερη της ΕΕ, ό,τι δυσμενέστερο έχει νομοθετηθεί σε όλη τη νεοφιλελεύθερη Ευρώπη.
Η υπεράσπιση των κεκτημένων καθώς και η διεύρυνση των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων αποτελεί αναντικατάστατη προϋπόθεση για την βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας και την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών. Απέναντι σε μία στρατηγική εσωτερικής υποτίμησης και πειθάρχησης για τους εργαζόμενους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα υπάρχει ο δρόμος της αντίστασης και της αλληλεγγύης.
Υπό αυτή την προοπτική διεκδικούμε:
ü Αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα
ü Επαναφορά 13ου και 14ου μισθού στο δημόσιο τομέα
ü Κατάργηση του Νόμου Χατζηδάκη (Ν4808/21)
ü Επαναφορά του αναδιανεμητικού συστήματος επικουρικής ασφάλισης
ü Αφορολόγητο στις 12.000€
ü Προσλήψεις μόνιμου προσωπικού για να καλυφθούν τα χιλιάδες οργανικά κενά που υπάρχουν στο Δημόσιο, ιδιαίτερα στους τομείς της Υγείας, της Παιδείας, της Κοινωνικής Ασφάλισης κ.ά.
ü Καθιέρωση του 35ωρου, 7ωρου, 5ήµερου και διασφάλιση της κυριακάτικης αργίας
ü Ενίσχυση του ΣΕΠΕ
ü Κρατικοποίηση στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων όπως η ΔΕΗ
[1] Οδηγία (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=CELEX:32019L1152
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου